3-29 XI 2002

z serii / from the series: Inside - Outside

z serii / from the series: Inside - Outside

Eskimoska przewrotka

Fotografie Hermana van den Booma nie są odbiciem jednorodnego spojrzenia na rzeczywistość. To raczej skomplikowane, poetyckie kolaże, których części składowe, czyli fragmenty, pochodzące z heterogenicznej przestrzeni ikonograficznej, tworzą enigmatyczne rzeźby, odnoszące się do fikcyjnych modeli rzeczywistości. Z kolei jasno określone motywy przedstawiające, scala w tej sztuce niemal surrealistyczna teoria kombinacji, zostały one bowiem ironicznie odwrócone i wydają się przywoływać absurd. Jak mówi sam van den Boom: "Fotografia nie wydaje się tu bezpośrednio uchwytną rzeczywistością, lecz zaledwie jednym z kilku jej możliwych przedstawień". U van den Booma techniki i ekspresyjne wartości rozmaitych stylów "gryzą się ze sobą": dysonansowe akordy kolorów z formą, graficzność z powierzchnią płaszczyzny, a emotywna ekspresja z demonstracyjną funkcjonalnością. Decydując się na duże formaty, pomniejszając lub powiększając detale oraz stosując trójwymiarowe "przedmioty gotowe" (ready-mades), van den Boom łączy fotografię, klasyczny modernizm plastyczny i literaturę. Znajdziemy u niego zarówno przestrzeń kubistyczną, jak i ikonograficzną, symboliczną grę znaczeń surrealizmu, nacechowany politycznie fotomontaż czy poetyckie chwyty hiperbolizacji i idealizacji. "Eskimoska przewrotka" to więcej niż tytuł pojedynczego dzieła: to także metaforyczny program do postsurrealistycznego dramatu, rozgrywającego się w medialnym kotle destylacyjnym, a zrodzonego z typowego dla Belgów ducha przekory. Fotografie van den Booma rejestrują wypreparowane sceny z życia codziennego, które następnie, w formie przeraźliwych reprodukcji, artysta umieszcza w obcym i niekonwencjonalnym kontekście. Proces ów przypomina tak zwaną "eskimoską przewrotkę". Wykonują ją eskimoscy wioślarze, a akrobacja ta polega na tym, że wioślarz obraca się o sto osiemdziesiąt stopni wraz z kajakiem. W drugiej fazie obrotu głowa i tułów kajakarza znajdują się więc w wodzie, by wyłonić się po chwili z drugiej strony, kończąc "śmiały przewrót". W swojej twórczości van den Boom odwołuje się właśnie do tej chwili, w której sterowany biodrami wioślarza kajak dosłownie wypycha jego ciało na powierzchnię. Wykonawszy "przewrót", wyodrębniony element zdjęcia "wynurza się ponownie", tym razem w otoczeniu nowej i całkowicie sztucznej konstrukcji czasoprzestrzennej. Na pierwszy rzut oka fotograficzne rzeźby van den Booma przywodzą na myśl pop-art i politycznie ambiwalentny ekspresjonizm fotograficzny sztuki ciała (body art) Riefenstahl - jak również rozgłos, jaki jej towarzyszył. Jeśli przyjrzymy się tym rzeźbom po raz drugi, zauważymy także, że van den Boom układa i demontuje rozmaite tematy, motywy, style i formy fotografii, wygrywając na nich, niby muzyk, różnorodne wariacje i synkopowane frazy, w których kryje się nowe, ciekawe spojrzenie na przedmiot i kulturowe stereotypy sztuki medialnej.

Peter V. Brinkemper

z serii / from the series: Eskimoroll

z serii / from the series: Eskimoroll

Eskimoroll

Hermann van den Boom's photos are not uniform views of reality. Thery are complex and poetical collages, whose constituent parts, fragments from a heterogeneous iconographic space, are arranged into enigmatic sculptures, referring to fictional models of reality. Clearly defined representational motifs are integrated into a surreal theory of combinations, they are ironically reversed, they hint at absurdity. Van den Boom: "Photography does not appear any longer as immediate reality, but as one out of several thinkable representations of it.". The techniques and expressive values of various styles are opposed with each other: dissonant chords of colour versus form, graphicness versus plane surfaces, emotive expression versus demonstrative functionality. Choosing big formats, reducing or blowing up parts of an object, and working with three-dimensional ready-mades, van den Boom converges photography, classical modernism in the fine arts, and literature: we encounter cubist space, the iconographic and symbolic play with meanings of surrealism, politically motivated photomontage, and the poetic devices of hyperbole and idealization. "Eskimo Roll" is more than the title of a single work of art. It is the metaphorical programme for the drama of a postsurreal media still, born of the Belgian spirit of subversion. Van den Boom's photography isolates elements of everyday-life scenes and pastes them in the form of shrill reproductions into an unfamilar and unconventional context. The process is comparable to what is going on during an Eskimo roll. The paddler perfoms a 180 degree shift in the position of the kayak's edges. During the hipsnap phase of the rotation, the head and torso are in the water, reappearing "after a daring roll". In his work, van den Boom draws a parallel to the recovery, when the rotating kayak literally forces the paddler's body out of the water again. Having performed such a roll, the isolated element of a picture "reappears" on the surface, surrounded by a new and purely artificial time-space structure. At first glance, van den Boom's photo sculptures remind us of pop or the politically ambivivalent photo expressionism of Riefenstahl's body art. and its publicity value. The second time one looks at it, they make us realize that van den Boom arranges and dismantles the given subjects, motifs, styles, and forms of photography. In this way, he creates very diverse musical variations and syncopations, newly reflecting the object-related suggestions and cultural routines of media art.

Peter V. Brinkemper

z serii / from the series: Eskimoroll

z serii / from the series: Eskimoroll