Wśród zjawisk pozytywnych kształtujących współczesną scenę fotograficzną w Polsce, od co najmniej dekady jednym z ważniejszych jest dynamiczny rozwój szkolnictwa fotograficznego na poziomie akademickim. Z szerszej perspektywy historycznej jest to sytuacja zupełnie nowa w polskiej fotografii, zarówno ilościowo jak i jakościowo. Tego typu studia można dziś realizować w bardzo różnych szkołach wyższych, publicznych i prywatnych, artystycznych i nieartystycznych; w różnych trybach, studiów dziennych i zaocznych oraz na różnym poziomie, licencjackim i magisterskim. Coraz liczniejsi i coraz lepiej wykształceni absolwenci, a niekiedy także jeszcze studenci tych szkół, w sposób istotny i nabierający rosnącego znaczenia współtworzą obraz współczesnej fotografii w Polsce. Skutki tego zjawiska, niewątpliwie pozytywnego i napawającego optymizmem, widoczne są już dziś, a w ciągu najbliższych kilku lat objawią się jeszcze wyraźniej.
Wystawa prezentowana w Galerii FF stanowi próbę pokazania pracy studentów jednej z pierwszych szkół stojących u początków opisanego wcześniej edukacyjnego boomu, studentów studiów fotograficznych Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, zwanej w skrócie Szkołą Filmową. Od roku 1992 prowadzone są w niej zaoczne studia fotograficzne, najpierw na poziomie licencjackim, a od trzech lat także na poziomie magisterskim.
Wśród prac wybranych na wystawę znajdują się zarówno te, związane z realizacją programu studiów licencjackich i magisterskich, prace dyplomowe, jak i prace stanowiące przykłady twórczości samodzielnej, wykonywanej w trakcie studiów, lecz niezwiązane z nimi. Wybór ogranicza się do ostatnich dwóch lat wyznaczonych obecnym rokiem akademickim 2003-2004 i jest próbą pokazania aktualnego stanu umiejętności oraz stanu umysłów studentów i tegorocznych absolwentów studiów fotograficznych w Szkole Filmowej.
Każda szkoła artystyczna kształcąca przyszłych fotografów posiada wynikającą z jej charakteru specyfikę. Obiegowym poglądem dotyczącym specyfiki Szkoły Filmowej, jest występujące na zewnątrz niej przekonanie o dominacji fotografii dokumentalnej, reportażowej. Wystawa ta pokazuje, że tak nie jest, choć nie było to celem jej organizatorów. Odzwierciedla ona różnorodność tego co reprezentują studia fotograficzne w tej uczelni. Różnorodności tej sprzyja nie tylko fakt znacznego zróżnicowania postaw artystycznych oraz obszarów twórczości reprezentowanych przez pedagogów prowadzących w niej zajęcia fotograficzne, ale również sam fakt obecności studiów fotograficznych w uczelni kształcącej przyszłych twórców filmowych i telewizyjnych. Bliższy kontakt przyszłych fotografów, tworzących obrazy pojedyncze, oparte na obrazie optycznym z optycznymi obrazami ruchomymi niewątpliwie sprzyja poszerzeniu świadomości medium fotografii. Stwarza również okazje konfrontacji skutków zastosowania tych tak różnych, lecz mających także wiele cech wspólnych, narzędzi opisu i twórczej interpretacji świata. Być może stanowi to również jedno ze źródeł różnorodności stylistycznej i technologicznej prezentowanych prac, przejawiających się swobodą wchodzenia w obszary pogranicza dyscyplin i gatunków.
Organizatorzy wystawy mają nadzieję, że wybór, którego kryterium była jedynie jakość prac, przyczyni się także do zmiany obiegowego sądu o fotografii w Szkole Filmowej, jako szkole w której dominuje fotografia dokumentalna, reportażowa. Szerokość problemów oraz różnorodność ich rozwiązań zawierająca się w prezentowanych zestawie pokazuje, że wszelkie etykietowanie odnoszące się do żywych zjawisk bywa zawodne i mylące. W pracach wykonywanych przez studentów fotografii tej uczelni, mają się dobrze zarówno tradycyjne formy twórczości fotograficznej, jak i działania zmierzające do wyjścia poza nie, w kierunku poszukiwań i eksperymentów na styku różnych gatunków i dyscyplin artystycznych.
Wystawa ta ukazuje także pewną cechę współczesnej sytuacji artystycznej, którą jest szybkość przenikania do szkół artystycznych najnowszych prądów i zjawisk. Przejawia się to m.in. łączeniem odmiennych konwencji, stylistyk oraz technologii. Charakteryzuje to większość prezentowanych tu prac, jak i w ogóle twórczość aktualną. Współczesna młodzież artystyczna, znacznie szybciej i wszechstronniej przyswaja sobie to, co jest aktualne w bieżącej twórczości. Wydaje się być także bardziej otwarta i bardziej chłonna na nowe zjawiska. Nie oznacza to jednak, że tradycyjnie rozumiane formy twórczości fotograficznej są porzucane lub zaniedbane, potwierdzają to prace prezentowane na tej wystawie.
Każdy wybór, szczególnie dotyczący twórczości, nosi w sobie elementy subiektywne, nigdy nie będzie miał charakteru pełnej oraz całkowicie wyważonej reprezentacji tego, czego dotyczy. Ekspozycja ta jest więc także, wypadkową dążenia jej organizatorów do jak najwszechstronniejszej selekcji postaw twórczych oraz okoliczności towarzyszących organizacji wystawy.
Dla większości autorów biorących udział w tej prezentacji będzie to pierwsza, lub jedna z pierwszych prób sił już poza szkołą, w sytuacji bliskiej przyszłej obecności na scenie artystycznej. Stwarza ona również okazję do zmierzenia się z odbiorem publiczności w galerii posiadającej znaczącą pozycję. Wartość tej prezentacji jest, więc wieloraka, tak dla autorów, jak i jej organizatorów, którzy są jednocześnie ich pedagogami oraz dla publiczności. Tym pierwszym pozwala nabrać dystansu wobec własnych działań, z zupełnie innej perspektywy niż dotychczas, pozwala spojrzeć na własne prace i dostrzec je w konfrontacji z innymi. Tym drugim zaś ukazuje z szerszej perspektywy skutki procesu kształtowania się indywidualności, procesu, w którym oni współuczestniczą i za który współodpowiadają. Natomiast dla publiczności prezentowany tu zestaw prac stanowi zapowiedź tego, co być może wkrótce pojawi się na scenie artystycznej.
Wspomnianym na początku pozytywnym aspektom współczesnej sytuacji fotografii w Polsce, dotyczącej ilości i różnorodności studiów fotograficznych, towarzyszą także trudności związane ze startem zawodowym ich absolwentów, w tym także z dotarciem ich twórczości do odbiorców. W tej dziedzinie dokonują się także w naszym kraju szybkie, pozytywne i znaczące zmiany, i co warto podkreślić, wynikają one często z realizacji inicjatyw podejmowanych przez samych młodych fotografów oraz ich rówieśników starających się im w tym pomóc. Prezentowana wystawa w swym skromnym zakresie stanowi również formę wsparcia tych działań stwarzając możliwość startu, na razie jeszcze próbnego, ale w profesjonalnych warunkach oraz w atmosferze życzliwości i nadziei, które powinny towarzyszyć szczególnie młodej twórczości.
|